Đền thờ Hoàng đế Quang Trung

Đền thờ Hoàng đế Quang Trung là công trình kiến trúc mang nhiều giá trị về lịch sử, văn hóa tâm linh, là hạng mục nổi trội nhất nằm sau tượng đài, tôn lên vẻ uy nghi lộng lẫy của di tích. Đền thờ Hoàng đế Quang Trung được xây dựng vào mùa xuân năm Giáp Ngọ 2014 và khánh thành vào tháng Giêng năm Ất Mùi 2015 trên diện tích 300 m2 theo kiến trúc truyền thống hai tầng tám mái đao cong thắt cổ diêm mang phong cách nghệ thuật thời Nguyễn. Điện thờ kết cấu theo kiểu chữ Nhị với hai hạng mục đại bái và hậu cung.

Đứng từ ngoài nhìn vào đỉnh bờ nóc để trơn, hai đầu bờ nóc là hai con kìm lá cách điệu đuôi xoắn. Từ hai đầu bờ nóc mái trên là hai khúc nguỷnh chạy ra bốn góc. Ngăn cách giữa tầng mái trên và tầng mái dưới là phần cổ diêm đóng ván đố lụa ở hầu hết bốn mặt. Chỉ có ba gian giữa phía trước đặt những chấn song con tiện và bức hoành đề năm chữ Nôm “Điện thờ Hoàng đế Quang Trung” Tầng dưới quây gạch chỉ ba mặt, mặt trước hai gian chái trổ cửa sổ tròn hình chữ “Thọ” cách điệu để lấy ánh sáng.

Tương ứng với ba gian giữa là ba bộ cửa bức bàn làm theo kiểu thượng song hạ bản, phía dưới là ngưỡng cửa đóng mở khi ra vào. Toàn bộ tường hiên xung quanh được quây bởi lan can và trụ đá lửng, trang trí hoa văn theo đề tài truyền thống với nét chạm sắc nét, tinh tường.

Từ sân bước lên bậc tam cấp là tới hiên. Các bộ vì ở đây được làm theo kiểu kèo cổ ngỗng nối từ cột quân ra các cột hiên. Điểm xuyết ở các kèo cổ ngỗng là hệ thống các tay co nằm song song giữa tàu mái và các hoành xà.

Vào bên trong là các bộ vì đỡ mái làm theo hai dạng cách: Bồn vì vì giữa làm theo kiểu “Thượng giá chiêng trồng rường, trung bán giá chiêng chồng rường, hạ kẻ bẩy” trên sáu hàng chân cột, hai bộ vì gian chái làm theo kiểu “Thượng chồng rường, trung bán giá chiêng chồng rường, kẻ xó, hạ kẻ bẩy”. Tại các cấu kiện của những bộ vì này trang trí rồng và hoa văn hoa lá và vân mây. Tại đây bài trí ba ban thờ: Ban giữa là Ban Công đồng trang trí hương án, hoành phi, câu đối, cửa võng; Hai ban bên thờ quan võ và quan văn.

Hậu cung là hạng mục nằm song song với đại bái, được ngăn cách bởi khoảng nền sân lọng nhỏ. Hậu cung được làm biến thể hai tầng mái kiểu điện Thánh chùa Bối Khê (thôn Song Khê, xã Tam Hưng, huyện Thanh Oai) nhưng giản lược hơn. Hệ thống các đấu đấu củng được thay bằng các con sơn và tay co, tám đầu đao uốn cong như đang bay vút lên nền trời, trang trí giống ở phần đại điện.

Mái hậu cung là loại ngói vẩy, phần cổ diêm trang trí chấn song con tiện ở bốn mặt, tầng dưới quây kín bằng ván đố lụa bốn mặt cùng hệ thống kẻ hiên đua ra gối lên các cột hiên.

Vào bên trong là các bộ vì đỡ mái làm theo hai dạng cách: Hai bộ vì giữa làm theo kiểu “Thượng giá chiêng trồng rường, hạ kẻ bẩy” trên bốn hang chân cột, hai bộ vì gian chái làm theo kiểu “Thượng chồng rường, hạ bán giá chiêng chồng rường, kẻ bẩy”.

Tại đây bài trí ban thờ: Ban thờ giữa thờ Hoàng đế Quang Trung Nguyễn Huệ; Ban thờ bên hữu thờ thân phụ và thân mẫu vua Quang Trung; Ban thờ bên tả thờ Bắc cung Hoàng hậu Ngọc Hân công chúa.

02 câu đối để ca ngợi công đức của Hoàng đế Quang Trung – Nguyễn Huệ để lưu truyền đến muôn đời sau:

“Công đức tiền nhân ân sâu bao xiết kể
Hiếu trung hậu duệ nghĩa nặng mãi ghi lòng”

2 câu đối ca ngợi tài năng của Bắc cung Hoàng hậu Lê Ngọc Hân

“Ai tư vãn trang bi văn, ngàn năm bất hủ
Lệ cầm thương tài nữ sĩ, muôn thuở lưu danh”

2 câu đối tại ban thờ thân phụ và thân mẫu vua Quang Trung

“Công đức tiền nhân ân sâu bao siết kể
Hiếu trung hậu duệ nghĩa nặng mãi ghi lòng”

Nằm trong quần thể Di tích Quốc gia đặc biệt Gò Đống Đa, Đền thờ Hoàng đế Quang Trung – một công trình văn hóa tâm linh là một điểm đến thu hút, đón tiếp du khách từ khắp mọi miền Tổ quốc, các đoàn khách quốc tế đến dâng hương tưởng niệm và thể hiện tấm lòng ngưỡng mộ tri ân đối với một trong những vị anh hùng kiệt xuất của dân tộc Việt Nam ở thế kỷ XVIII. Đồng thời, là địa chỉ đỏ để nhắc nhớ cho thế hệ trẻ và mọi tầng lớp nhân dân về những nhân vật lịch sử anh hùng cùng những trang sử đầy tự hào, vẻ vang của đất nước

CÁC NGÀY LỄ CỦA ĐỀN THỜ HOÀNG ĐẾ QUANG TRUNG
(Theo ngày tháng âm lịch)

  • Ngày mùng 5 tháng Giêng: Lễ hội kỷ niệm chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa
  • Ngày 29 tháng Bảy: Tưởng niệm ngày mất của Hoàng đế Quang Trung – Nguyễn Huệ
  • Ngày 08 tháng Mười Một: Tưởng niệm ngày mất của Bắc Cung Hoàng Hậu Lê Ngọc Hân